Bezuinigingen op zorg dreigen toegang tot palliatieve zorg voor kwetsbaren te beperken
Zorgprofessionals en cliënten uit bezorgdheid: 'kloof tussen rijke en kwetsbare patiënten groeit, zorg voor ieder levensfase in gevaar

Door de aangekondigde bezuinigingen en maatregelen is de onrust bij onze cliënten en bij onze ZZP-verpleegkundigen enorm. Gisteren was één van mijn cliënten opnieuw behoorlijk verontrust en ongerust over de toekomst. Ze vertelde dat zij zich geen financiële zorgen hoeft te maken maar dat dit voor velen wel het geval gaat zijn.  “Den Haag hoe kunnen jullie”, “het zal maar gaan om je eigen familielid”, “ze piepen wel anders als dit zichzelf betreft”, “Fariel hoe moet dit nou, wat zou ik zonder jou moeten”, zijn enkele uitspraken van onze andere cliënten. Iedereen, ongeacht hun financiële situatie, moet toegang hebben tot de zorg die zij nodig hebben in hun laatste levensfase.

“Het is verontrustend om te zien dat de kloof tussen degenen die kunnen betalen voor zorg en degenen die dat niet kunnen, steeds groter wordt,” zegt Dr. Emma Jansen, hoofdonderzoeker aan het Instituut voor Palliatieve Zorg. “Dit leidt tot situaties waarin patiënten niet de zorg krijgen die ze nodig hebben, wat hun lijden verergert.”

En toch staan er in het rijke Nederland grote veranderingen aan te komen in de palliatieve zorg, die vooral in het licht van de bezuinigingen die in 2025 van kracht zullen worden. Deze bezuinigingen, die met name gericht zijn op de zorgsector, kunnen de toegankelijkheid van palliatieve zorg thuis beïnvloeden, met name voor mensen met beperkte financiële middelen.

In 2022 is er een initiatiefrijk programma gestart, het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II, dat tussen 2022 en 2027 in totaal €150 miljoen beschikbaar stelt om de palliatieve zorg te verbeteren. Dit omvat maatregelen om de bekendheid van palliatieve zorg te vergroten en de kwaliteit ervan te verbeteren​.

Ondanks deze initiatieven is er echter een groeiende bezorgdheid dat de aankomende bezuinigingen in 2025 kunnen leiden tot een grotere ongelijkheid in de toegang tot palliatieve zorg. Mensen met hogere inkomens hebben mogelijk meer mogelijkheden om aanvullende zorg of particuliere zorgverlening in te schakelen, terwijl kwetsbare groepen in de samenleving afhankelijk zijn van de publieke zorg, die onder druk komt te staan door financiële beperkingen. Grote organisaties zeggen zelfs te stoppen met het leveren van deze zorg en wordt de zorgvrager de gedupeerde.

En dan de grote onrust bij onze verpleegkundigen: Onze verpleegkundigen die op ZZP basis werken worden ook nerveus en is het onbegrip van wat de overheid bedacht heeft, groot.  

Ondertussen ben ikzelf in alle staten. Ja, ik ben het eens dat er aandacht moet zijn voor de kwaliteit van zorg. Én Ja ik ben van mening dat ZZP’ers óók een waardevolle rol spelen in het huidige zorgsysteem. En in plaats van eenzijdige maatregelen te nemen, zou de overheid moeten kijken naar manieren om zelfstandigen te ondersteunen en hen te integreren in een groter zorgnetwerk.

Minister Agema en haar Ministerie geloven namelijk dat het terugdringen van ZZP'ers kan helpen om de onvrede onder werknemers in loondienst te verminderen.
Veel zorgverleners kiezen kennelijk voor het ZZP-schap omdat ze ontevreden zijn over hun arbeidsvoorwaarden en werkdruk in loondienst. Door ZZP'ers aan te pakken, hoopt de Minister dat zorginstellingen beter in staat zullen zijn om aantrekkelijke en competitieve arbeidsvoorwaarden te bieden, wat de instroom naar het ZZP-schap kan verminderen.

Nog een plan is, om het aantal zelfstandige zorgprofessionals (ZZP'ers) in de zorg terug te dringen want dit geeft zorgen over de zogenaamde "schijnzelfstandigheid”. Schijnzelfstandigheid waarbij zorgprofessionals zich als ZZP'er registreren terwijl ze in feite in een vergelijkbare positie verkeren als werknemers in loondienst.

Als ZZP’er in de verpleegkunde, als zorgprofessional, begrijp ik de zorgen van de overheid, maar ik wil ook de voordelen van zelfstandig werken benadrukken. Ik durf hierbij zelf te spreken namens mijn collega’s.

  1. Flexibiliteit: Het werken als ZZP’er biedt mij de mogelijkheid om mijn eigen rooster te bepalen en werk aan te nemen dat aansluit bij mijn persoonlijke en professionele voorkeuren. Dit is cruciaal voor mijn werkplezier en welzijn.
  2. Specialisatie: Als zelfstandige verpleegkundige kan ik me specialiseren in gebieden die mij interesseren. Dit zorgt ervoor dat ik de best mogelijke zorg kan bieden aan mijn cliënten, wat ook bijdraagt aan de kwaliteit van zorg.
  3. Korte lijnen en directe impact: In mijn rol als ZZP’er heb ik vaak directe contacten met cliënten en andere zorgprofessionals. Dit maakt het mogelijk om snel in te spelen op behoeften en een persoonlijke benadering te hanteren.
  4. Ondersteuning van de zorgsector: Veel ZZP’ers vullen tijdelijke tekorten in de zorg op en dragen bij aan een efficiëntere werking van zorginstellingen. Ze zijn vaak beschikbaar om in te springen waar dat nodig is.
  5. Wettelijke en fiscale compliance: De meeste ZZP’ers voldoen aan de regels en wetgeving. We zijn ons bewust van de verantwoordelijkheid die komt kijken bij zelfstandig ondernemerschap en doen ons best om op een eerlijke en transparante manier te werken.

Geachte Minister Agema,

Met de aangekondigde bezuinigingen en maatregelen neemt de onrust onder onze cliënten en ZZP-verpleegkundigen toe. De uitspraken van onze cliënten weerspiegelen hun angst en onzekerheid: “Fariël, hoe moet dit nou?” De zorgsector staat onder druk, en de kloof tussen degenen die kunnen betalen en degenen die dat niet kunnen, wordt steeds groter. Het is verontrustend om te zien hoe de veranderingen in de zorg, vooral in de palliatieve zorg, mensen in kwetsbare posities zouden kunnen raken.

Iedereen verdient toegang tot de zorg die zij nodig hebben, ongeacht hun financiële situatie. De recente initiatieven, zoals het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II, zijn stappen in de goede richting, maar kunnen niet verhullen dat de aanstaande bezuinigingen een groter risico op ongelijkheid met zich meebrengen. Zorgprofessionals inclusief ZZP’ers zijn onmisbaar voor het functioneren van ons zorgsysteem. In plaats van hen te marginaliseren, zouden we hen moeten erkennen en ondersteunen, zodat zij hun waardevolle bijdragen kunnen blijven leveren.

 Wij vragen u om te overwegen hoe deze bezuinigingen de toegankelijkheid van zorg zullen beïnvloeden en om naar oplossingen te zoeken die zowel de kwaliteit van zorg waarborgen als de zorgprofessionals ondersteunen. In een tijd waarin zorg zo essentieel is, is het de verantwoordelijkheid van ons allen om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft!

Auteur: Fariel Brank, FBcare